Mobilizacja wojskowa – co warto wiedzieć?

Niedawna decyzja o mobilizacji na terenie strategicznego wroga musiała spowodować powstanie pytań w kwestii organizacji tego samego procesu w Polsce. Kto realnie mógłby być powołany do polskiej armii?

Kiedy może być mobilizacja?

Najważniejszą podstawą prawną dotyczącą możliwości mobilizacji jest art. 136 Konstytucji RP. Zgodnie z tym przepisem powszechna mobilizacja może być zarządzona przez prezydenta na wniosek premiera w przypadku bezpośredniego, zewnętrznego niebezpieczeństwa dla państwa.

Pojęcie „bezpośrednie, zewnętrzne niebezpieczeństwo” nie jest zerojedynkowe. Można jednak zaryzykować tezę, że w obecnych warunkach geopolitycznych taki stan wystąpiłby, gdyby wojska rosyjskie dokonały agresji na terytorium Polski. Wydaje się, że do mobilizacji w nad Wisłą jest obecnie daleko. Od strony formalnej – stan wojny nie jest jednak warunkiem koniecznym mobilizacji.

Co to jest mobilizacja wojskowa?

Zgodnie z art. 533 Ustawy o obronie ojczyzny, powołanie do służby wojskowej pełnionej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny następuje za pomocą kart powołania lub w drodze podania informacji o powołaniu do publicznej wiadomości.

Mobilizacja jest stanem, w którym obywatele mogą przejść pod rozkazy wojskowe przy użyciu określonego, relatywnie szybkiego trybu.

Kogo biorą do wojska w czasie wojny?

W czasie mobilizacji szerokie grono może otrzymać kartę mobilizacyjną. Należy jednak zwrócić uwagę, kto realnie ma największe szanse, aby zostać żołnierzem. Zgodnie z art. 531 ust. 1 Ustawy o obronie ojczyzny, w pierwszej kolejności powoływani są żołnierze rezerwy.

Jaki wiek do wojska w razie wojny?

Powołanie do wojska w razie mobilizacji nie dotyczy osób które nie ukończyły osiemnastego roku życie lub ukończyły sześćdziesiąty rok życia.

Obowiązek świadczeń w razie mobilizacji

Art. 637 Ustawy o obronie ojczyzny stanowi, że osoby podlegające obowiązkowi świadczeń osobistych mogą być w każdym czasie w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny powołane do wykonania różnego rodzaju prac doraźnych na rzecz Sił Zbrojnych lub jednostek organizacyjnych wykonujących zadania na potrzeby obrony państwa. Czas wykonywania świadczeń osobistych nie może przekraczać jednorazowo 7 dni.

Czy można zmobilizować kobiety do wojska?

Kobiety nie podlegają powołaniu do wojska  w razie mobilizacji jednak ustawa przewiduje wyjątek dla kobiet o określonych kwalifikacjach zawodowych (przede wszystkim medycznych).

Do kwalifikacji wojskowej (z potencjalną możliwością powołania do wojska w razie mobilizacji) są zobowiązane kobiety będące absolwentkami lub studentkami ostatniego roku na kierunkach:

• analityka medyczna,
• farmacja,
• lekarski,
• lekarsko-dentystyczny,
• pielęgniarstwo,
• psychologia,
• ratownictwo medyczne,
• weterynaria.

Regulacja w kwestii powoływania kobiet do wojska ze względu na zawód dotyczy również szkół innych niż wyższe.

Kto nie podlega mobilizacji?

Przede wszystkim, nie można zmobilizować do wojska osób niezdolnych do służby wojskowej z powodów zdrowotnych. Jednocześnie przepisy wymieniają określone grupy wyłączone z powołania w razie mobilizacji ze względu na stanowiska. Wyłączenia dotyczą m.in. grup takich jak:

• posłowie, senatorowie, radni
• służby mundurowe inne niż wojsko